تجارت الکترونیک و بررسی فرصت ها و تهدیدهای آن در ایران

تجارت الکترونیک یک مفهوم جدید نیست و استفاده از فناوریهای الکترونیکی در انجام امور بازرگانی و تجاری  به سالها قبل باز می گردد .یك عقیده این است كه اولین داد و ستدی كه توسط تلفن و یا فاكس انجام گرفت ، اولین داد و ستد به شكل تجارت الكترونیكی بوده است. اما تجارت الكترونیك به شیوه امروزی در دهه 60 میلادی و بر مبنای « مبادله الكترونیك داده ها » ، یعنی تبادل الكترونیك اسناد استاندارد شده از یك رایانه به رایانه دیگر ، شكل گرفت. مبادله الكترونیك اطلاعات زمینه انتقال الكترونیكی اسناد تجاری را برای شركت ها فراهم نمود .

با توجه به رشد روز افزون  شبكه اینترنت و قابل دسترسی بودن برای همگان تجارت الكترونیك در كشور رو به رشد می باشد . این مسئله باعث ایجاد تغییرات عمده‌ای در شكل پول و سیستم‌های انتقال منابع در عرصه بانكداری گردیده است .

 در این پژوهش بر آن شدیم تا ضمن بررسی مختصر مفاهیم تجارت الکترونیک ، بانكداری الكترونیكی و بسترهای آن ، به بررسی  مزایا و معایب بانكداری الکترونیک و بررسی تهدید ها و فرصت های تجارت الکترونیک در ایران و همچنین بررسی اصول مدیریت ریسك برای بانكداری الكترونیك در قالب 4 فصل به شرح زیر بپردازیم.

فصل اول: شامل کلیات و مفاهیم تحقیق بوده و به بررسی مفاهیم و بیان مسئله تجارت الکترونیک می پردازد.

فصل دوم: با عنوان مبانی تجارت الکترونیک بوده که به بیان ساختار تجارت الکترونیک، مزایا و معایب و کاربردهای آن می پردازد

فصل سوم: نیز به بررسی وضعیت تجارت الکترونیک در ایران و فرصت ها و تهدید های آن می پردازد.

فصل چهارم: نتیجه گیری و پیشنهادات که از مجموع مطالب ذکر شده نتیجه گیری به عمل آمده است.

و در  پایان نیز منابع مورد استفاده در تحقیق بیان شده است.

 کلید واژه:

تجارت الکترونیک، بانکداری الکترونیک، بانکداری اینترنتی

 فهرست

 فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه. 1

1-2- تاریخچه تجارت الکترونیک.... 2

1-3- سرآغاز تحول تجارت الکترونیک.... 5

1-4- تعاریف تجارت الکترونیک.... 6

1-5- تفاوت كسب و كار الكترونیك با تجارت الكترونیك: 8

1-6- تجارت الكترونیك و فن آوری اطلاعات... 9

1-7- تجارت الكترونیكی دربرابر تجارت سنتی.. 11

فصل دوم: مبانی و ساختار تجارت الکترونیک

2-1- مقدمه. 14

2-2- اجزای مبادله الكترونیكی.. 14

2-3- استانداردهای مبادله الكترونیكی داده ها 14

2-4- ساختار تشکیلاتى EDI. 16

2-5- نرم افزار الكترونیكی.. 17

2-6- شبكه های طرف قرارداد. 18

2-7- مبادلات الکترونیک.... 18

2-7-1- انواع مبادله الكترونیك داده ها 18

2-7-2- فناوریهای مرتبط با مبادلـه الكترونیك داده ها 18

2-7-3- تجارت الكترونیك و مبادلـه الكترونیك داده ها 19

2-7-4- محدودیتهای اجرای مبادله الكترونیك داده ها 22

2-8- طبقه بندی تجارت الكترونیك از دیدگاههای متفاوت... 23

2-8-1- از منظر ماهیت تبادلات... 23

2-8-2- با توجه به ماهیت برنامه های كاربردی :. 26

2-9- محدودیتها و موانع تجارت الکترونیکی.. 27

2-9-1- محدودیت های فنی.. 27

2-9-2- محدودیت های غیر فنی.. 27

2-10- انواع بازارهای الکترونیکی: از فروشگاه ها تا پورتال ها 28

2-11- انواع فروشگاه و مراکز خرید : 28

2-12- بازارهای الکترونیکی B2B.. 29

2-13- پورتال ها 29

2-14-کاتالوگ های الکترونیکی.. 30

2-15- مروری بر خرده فروشی الکترونیکی.. 30

2-15-1-خصوصیات خرده فروشی الکترونیکی موفق.. 31

2-15-2-طبقه بندی خرده فروشی الکترونیکی بر اساس کانال های توزیع.. 31

2-16- دو دسته مراکز خرید الکترونیکی.. 32

2-17- انواع روش های ارائه خدمات به مشتری در اینترنت... 32

2-18- ابزارهای ارائه خدمات به مشتری در اینترنت... 33

2-19- استراتژی های بازاریابی خرید الکترونیکی.. 34

2-20- استراتژی تجارت الکترونیک.... 34

2-21- فرایند برنامه ریزی استراتژیک تجارت الکترونیکی.. 35

2-22- عوامل موثر بر بکارگیری استراتژی تجارت الکترونیک.... 36

فصل سوم: بررسی وضعیت تجارت الکترونیک در ایران و فرصت ها و تهدیدهای آن

3-1- تجارت الکترونیک و بانک (بانکداری الکترونیکی) 38

3-2- تاریخچه پیدایش بانکداری الکترونیکی: 38

3-3- محصولات و خدمات بانکداری الکترونیک.... 39

3-4- تفاوت بانکداری الکترونیکی و بانکداری سنتی: 41

3-5- مزایای بانکداری الکترونیک: 42

3-6- سابقه تاریخی شکل گیری بانکداری الکترونیک در ایران: 42

3-7- بررسی بانكداری الكترونیكی در ایران: 43

3-8- آشنایی با نظام‌های پرداخت... 50

3-9- مشكلات و موانع گسترش بانکداری الكترونیكی در ایران: 51

3-9-1- جنبه داخلی: 51

3-9-2- جنبه های خارجی: 56

3-10- منابع توسعه و گسترش بانکداری الکترونیک در ایران: 57

3-11- عملكرد ضعیف بانكهای بزرگ كشور در ساتنا 59

3-12- بررسی وضعیت سطح کیفی دستگاههای خروجی در ایران.. 59

3-13-  فاصله بانكداری الكترونیك ایران در سطح بین المللی.. 61

3-14- بررسی تأثیرات بانکداری الکترونیک بر توسعه نظام بانکی.. 63

3-15- بسترهای بانكداری الكترونیكی.. 66

3-15-1- بسترهای نرم افزاری.. 66

3-15-2- بسترهای سخت افزاری.. 67

3-15-3- بسترهای مخابراتی.. 69

3-15-4- بسترهای حقوقی.. 69

3-16-  مزایای بانك های اینترنتی.. 70

3-17- معایب بانك های اینترنتی.. 71

3-18- اصول مدیریت ریسك برای بانكداری الكترونیك.... 72

فصل چهارم: نتیجه گیری

4-1- مقدمه. 76

4-2- نتیجه گیری : 77

4-3- توصیه ها و پیشنهادهایی جهت پیاده سازی بانکداری الکترونیک در کشور: 77

منابع.. 79

 فهرست جداول

 جدول 1-1- سه نسل تکامل تجارت الکترونیک از دیدگاه پالک (Paulk ) 4

جدول 3-1- مقایسه ویژگی های بانکداری الکترونیکی و سنتی.. 41

جدول 3-1- تعداد پیام های ارسالی ایران از طریق.. 48

 فهرست تصاویر

 تصویر 1-1- تجارت الکترونیک.... 8

تصویر 1-2- نگاه تاریخی به حکومت و شهروند. 9

تصویر 1-3- کنترل کامل شهروند (قبل از جنگ جهانی دوم) 9

تصویر 1-4- امکان انتخاب حکومت برای شهروند (پس از جنگ جهانی دوم) 10

تصویر 1-5- شهروند و حکومت مجازی (جامعه شبکه ای) 10

تصویر 2-1- جایگاه کمیته‌ها و گروه‌هاى کارى و شوراهاى منطقه‌اى.. 16

تصویر 2-2- ملاحظات حضور. 34

تصویر 3-1- نحوه اتصال سازمانهای مختلف به مركز شتاب...47